โรคหลอดเลือดหัวใจตีบ

• โรคหลอดเลือดหัวใจตีบ คือการที่เส้นเลือดที่ส่งไปเลี้ยงหัวใจมีการตีบตัน โดยมีไขมันและก้อนหินปูนแทรกในเส้นเลือด ทำให้เลือดไปเลี้ยงหัวใจไม่สะดวก
• โรคหลอดเลือดหัวใจตีบนั้นมีอาการเบื้องต้นคือการเจ็บหน้าอกข้างซ้าย หรือมีอาการชาที่ไหล่ไปจนถึงกราม โดยอาจจะมีอาการเจ็บแปล๊บๆ ร่วมด้วย
• สาเหตุของโรคหลอดเลือดหัวใจตีบเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ เช่น การทานอาหารไขมันสูงหรืออาหารจานด่วนสะสมเป็นระยะเวลานาน การออกกำลังกายที่น้อยเกินไป และอาจเกิดจากกรรมพันธุ์
• วิธีรักษาโรคหลอดเลือดหัวใจตีบสามารถทำได้ 2 วิธี คือการทายาร่วมกับการออกกำลังกายและปรับอาหาร หรือถ้ามีอาการหนักก็ต้องอาศัยการผ่าตัดขยายหลอดเลือดหรือทำบายพาสหัวใจ

โรคหลอดเลือดหัวใจตีบ คืออะไร

โรคหลอดเลือดหัวใจตีบ คืออาการของความเจ็บป่วยภายในร่างกาย ในบริเวณเส้นเลือดที่จะส่งออกซิเจนไปเลี้ยงหัวใจเกิดอาการตีบตัน ทำให้หัวใจเกิดอาการขาดเลือด เพราะเส้นเลือดนั้นถูกไขมันและหินปูนเกาะเป็นก้อนหนา จนเลือดไม่สามารถไหลไปเลี้ยงหัวใจได้ โดยผู้ป่วยโรคหลอดเลือดหัวใจตีบในไทยนั้นมีเป็นจำนวนมาก ส่วนใหญ่จะเป็นผู้สูงอายุหรือมีอายุตั้งแต่ 40 ปีขึ้นไป

อาการของโรคหลอดเลือดหัวใจตีบ

อาการของโรคหลอดเลือดหัวใจตีบในเบื้องต้น คือการเจ็บหน้าอกข้างซ้าย รู้สึกเหนื่อยง่าย และอาจจะมีอาการชาร่วมด้วย โดยเราสามารถจำแนกอาการของโรคหลอดเลือดหัวใจตีบออกเป็น 2 ประเภท ตามความรุนแรงของอาการได้ ดังต่อไปนี้

1. โรคหลอดเลือดหัวใจตีบชนิดเฉียบพลัน

โรคหลอดเลือดหัวใจตีบชนิดเฉียบพลันนั้น เป็นการเจ็บป่วยที่มีอาการรุนแรง หากมีอาการเหนื่อยง่าย เหงื่อออก ใจสั่น หายใจไม่สะดวก เจ็บแน่นที่บริเวณกึ่งกลางหน้าอกอย่างหนักในตอนที่ไม่ได้กำลังออกกำลัง ต้องไปโรงพยาบาลภายใน 12 ชั่วโมงหลังจากมีอาการครั้งแรก หากไม่ไปอาจเสียชีวิตหรือพิการได้ เพราะหัวใจมีการขาดเลือดนานเกินไป

เมื่อไปถึงโรงพยาบาลแล้ว แพทย์จะเปิดหลอดเลือดหัวใจที่ตีบด้วยการใช้ยาสลายลิ่มเลือด หรือทำบอลลูนขยายหลอดเลือดในกรณีที่มีอาการโคม่า

2. โรคหลอดเลือดหัวใจตีบชนิดเรื้อรัง

ส่วนโรคหลอดเลือดหัวใจตีบชนิดเรื้อรังนั้นจะมีอาการเป็นๆ หายๆ โดยมักเกิดระหว่างการออกกำลัง เช่น ระหว่างการขึ้นบันได หรือเดินออกกำลังกาย จะรู้สึกเจ็บแน่นบริเวณกึ่งกลางหน้าอก แต่เมื่อได้นั่งพักอาการก็จะดีขึ้นตามลำดับ หากวันไหนมีอาการปวดร้าวที่หัวไหล่ซ้ายจนลามไปถึงกรามแล้วรู้สึกชาร่วมด้วย ควรรีบไปพบแพทย์ทันที

สาเหตุของโรคหลอดเลือดหัวใจตีบเกิดจากอะไร?

สาเหตุของโรคหลอดเลือดหัวใจตีบนั้นมีหลายประการ มีทั้งการถ่ายทอดโรคทางพันธุกรรมและเกิดจากพฤติกรรมการใช้ชีวิต ทั้งในเรื่องการรับประทานอาหารและไลฟ์สไตล์ของแต่ละคนที่มีความแตกต่างกันออกไป โดยอาการของโรคหลอดเลือดหัวใจตีบนั้น มีสาเหตุดังต่อไปนี้

• มีความเครียดสูง
• สูบบุหรี่จัด
• ทานอาหารที่มีไขมันสูง อาหารแปรรูป และอาหารจานด่วนเป็นประจำ
• ดื่มแอลกอฮอล์เป็นประจำ
• เป็นโรคอ้วนหรือมีน้ำหนักเกินค่ามาตรฐาน

ขั้นตอนการวินิจฉัยโรคหลอดเลือดหัวใจตีบ

อาการปวดหน้าอกข้างซ้ายนั้นเป็นอาการพื้นฐานของโรคหลายๆ ชนิด ซึ่งหนึ่งในนั้นก็มีโรคหลอดเลือดหัวใจตีบร่วมอยู่ด้วย หากสงสัยว่าตัวเองหรือคนในครอบครัวมีความเสี่ยงที่จะเป็นโรคหลอดเลือดหัวใจตีบ แนะนำให้ไปพบแพทย์ ซึ่งขั้นตอนการวินิจฉัยโรคหลอดเลือดหัวใจตีบโดยทั่วไปของแพทย์ก็จะมีดังต่อไปนี้

1. การตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ (Electrocardiogram: EKG)
2. การตรวจสมรรถภาพหัวใจขณะออกกำลังกาย (Exercise Stress Test: EST)
3. การตรวจหัวใจด้วยเครื่องเสียงสะท้อนความถี่สูง (Echocardiogram)
4. การตรวจหาคราบหินปูนหลอดเลือดหัวใจ (CT Calcium score)
5. การฉีดสีสวนหัวใจ

รวมวิธีการรักษาโรคหลอดเลือดหัวใจตีบ

โรคหลอดเลือดหัวใจตีบนั้นเป็นแล้วสามารถรักษาได้ หากพบว่ามีความเสี่ยง หรือป่วยเป็นโรคหลอดเลือดหัวใจตีบ ในระยะเริ่มต้นจะรักษาด้วยการใช้ยาหรือปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ชีวิต แต่ถ้าหากพบว่าป่วยเมื่อมีอาการรุนแรงแล้ว ก็ต้องเปลี่ยนแนวทางการรักษาเป็นการทำหัตถการหรือการผ่าตัดตามความเหมาะสมมีรายละเอียดดังต่อไปนี้

1. รักษาโดยการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม

หากพบว่ายังอายุไม่มากและโรคหลอดเลือดหัวใจตีบยังไม่ได้รุนแรงมากจนเกินไป วิธีการรักษาที่แพทย์จะแนะนำให้ทำเป็นอย่างแรกก็คือการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมต่างๆ ในชีวิตประจำวัน ให้หลีกเลี่ยงอาหารที่มีรสหวานและเค็ม และอย่าลืมออกกำลังกายเป็นประจำ ใครที่เคยสูบบุหรี่จัด ก็ให้ลด-ละ-เลิก และที่สำคัญที่สุด คือการลดความเครียดนั่นเอง

2. รักษาโดยการใช้ยา

หากเป็นโรคหลอดเลือดหัวใจตีบในระยะเบื้องต้น กล่าวคือ มีไขมันและหินปูนเริ่มเกาะผนังเส้นเลือด แต่ยังไม่เป็นก้อนหนา การรักษาโรคหลอดเลือดหัวใจตีบด้วยการใช้ยาสลายลิ่มเลือด ก็เป็นอีกหนึ่งวิธีที่สามารถทำได้ แต่การทานยาสลายลิ่มเลือดนั้น ต้องมีวินัยในการทาน เพราะต้องทานอย่างต่อเนื่องไปตลอดทั้งชีวิต

3. รักษาโดยหัตถการ

สำหรับการทำหัตถการในการรักษาผู้ป่วยโรคหลอดเลือดหัวใจตีบนั้นสามารถทำได้ด้วยการขยายหลอดเลือดหัวใจด้วยการทำบอลลูนและการใช้ขดลวดค้ำยัน ซึ่งวิธีนี้จะทำให้เส้นเลือดกลับมาขยายใหญ่อีกครั้ง

4. รักษาโดยการผ่าตัด

หากพบว่าผู้ป่วยโรคหลอดเลือดหัวใจตีบนั้นไม่สามารถทำบอลลูนขยายเส้นเลือดได้ เพราะเส้นเลือดมีการอุดตันที่ 70% ขึ้นไป ก็จำเป็นต้องทำบายพาส ด้วยการผ่าตัดทำทางเบี่ยงหลอดเลือดหัวใจ ซึ่งมีวิธีการรักษาด้วยกัน 2 วิธี คือการผ่าตัดทำทางเบี่ยงหลอดเลือดหัวใจ โดยไม่ใช้เครื่องปอดและหัวใจเทียม (Off – Pump CABG)หรือแบบไม่ต้องหยุดหัวใจ

และแบบที่สองคือการผ่าตัดทำทางเบี่ยงหลอดเลือดหัวใจ แบบต้องใช้เครื่องปอดและหัวใจเทียม (On Pump CABG) เพื่อหยุดการทำงานของหัวใจทั้งหมด โดยหมอจะทำทางเบี่ยงเพื่อลำเลียงเลือดแดงจากเส้นเลือดแดงใหญ่ข้ามไปยังกล้ามเนื้อหัวใจในบริเวณที่ขาดเลือดอีกที

การป้องกันโรคหลอดเลือดหัวใจตีบ

ใครๆ ก็เสี่ยงที่จะเป็นโรคหลอดเลือดหัวใจตีบได้เมื่อมีอายุมากขึ้น โดยเฉพาะในครอบครัวที่มีประวัติการเจ็บป่วยด้วยโรคหลอดเลือดหัวใจตีบมาก่อน ยิ่งต้องใช้ชีวิตด้วยการขาดความระมัดระวังมากขึ้นเป็นพิเศษ เพื่อป้องกันไม่ให้คุณและคนที่คุณรักป่วยเป็นโรคหลอดเลือดหัวใจตีบ มาดูแนวทางในการป้องกันโรคหลอดเลือดหัวใจตีบกัน ดังนี้

• ทานปลา หรือเนื้อไก่ไม่ติดหนัง
• ทานผักและผลไม้ตามฤดูกาล
• ลดอาหารที่มีไขมันอิ่มตัว
• ออกกำลังกายแบบแอโรบิค สัปดาห์ละ 3 ครั้ง ครั้งละ 15 นาที
• เลิกบุหรี่
• นอนหลับพักผ่อนวันละ 8 - 10 ชั่วโมงต่อวัน
• ตรวจสุขภาพหัวใจทุกปี ปีละ 1 ครั้ง