มะเร็งตับ

• มะเร็งตับ (Liver Cancer) คือมะเร็งที่เกิดขึ้นในเนื้อเยื่อตับ เกิดจากเซลล์ตับมีการเจริญเติบโตผิดปกติจนกลายเป็นเนื้อร้ายที่เรียกว่า มะเร็งเซลล์ตับ (Hepatocellular carcinoma – HCC)
• อาการมะเร็งตับในระยะแรกมักไม่แสดงอาการชัดเจน อาการที่อาจบ่งบอกถึงมะเร็งตับ เช่น เบื่ออาหาร น้ำหนักลดโดยไม่ทราบสาเหตุ ปวดท้องบริเวณชายโครงด้านขวาบน ปัสสาวะสีเข้ม ท้องมาน ท้องบวมน้ำ ตาเหลือง ตัวเหลือง หายใจหอบเหนื่อย สังเกตเห็นก้อนเนื้อใต้โครงกระดูกซี่โครง
• สาเหตุมะเร็งตับเกิดจากการเจริญเติบโตที่ผิดปกติของเซลล์ตับ และมักมีความเกี่ยวข้องกับโรคตับเรื้อรัง เช่น การป่วยเป็นโรคตับแข็ง ไขมันพอกตับ หรือการติดเชื้อไวรัสบางชนิด เช่น ไวรัสตับอักเสบบีหรือซี หรือภาวะภูมิต้านตับ (Autoimmune Hepatitis) และการดื่มสุราเป็นเวลานาน
• การดูแลตัวเองเพื่อป้องกันมะเร็งตับทำได้โดยฉีดวัคซีนป้องกันไวรัสตับอักเสบบี ตรวจสุขภาพเป็นประจำ หลีกเลี่ยงอาหารปนเปื้อนเชื้อราและอาหารสุกๆ ดิบๆ ควรรับประทานอาหารสะอาด ปรุงสดใหม่ งดหรือลดแอลกอฮอล์ พร้อมควบคุมน้ำหนักและออกกำลังกายสม่ำเสมอ

มะเร็งตับ เป็นหนึ่งในโรคมะเร็งที่มีอัตราการเสียชีวิตสูง โดยเกิดจากการเจริญเติบโตผิดปกติของเซลล์ในตับ บทความนี้จะช่วยให้คุณเข้าใจเกี่ยวกับสาเหตุของมะเร็งตับว่ามีปัจจัยใดที่เพิ่มความเสี่ยงให้เกิดโรค อาการที่ควรเฝ้าระวัง แนวทางการรักษา รวมถึงวิธีดูแลตัวเองเพื่อลดความเสี่ยงในการเกิดโรคนี้ เพื่อสามารถป้องกันและดูแลสุขภาพของตัวเองให้ห่างไกลจากโรคมะเร็งตับได้

มะเร็งตับ (Liver Cancer) คืออะไร

มะเร็งตับ (Liver Cancer) คือมะเร็งที่เกิดขึ้นในเนื้อเยื่อตับ เกิดจากเซลล์ตับมีการเจริญเติบโตผิดปกติจนกลายเป็นเนื้อร้ายที่เรียกว่ามะเร็งเซลล์ตับ (Hepatocellular carcinoma – HCC) ซึ่งเป็นการเกิดขึ้นที่ตับโดยตรง

อีกประเภทหนึ่งคือเซลล์มะเร็งลุกลามมายังตับ เกิดจากเนื้องอกตับของผู้ป่วยบางรายมีการแพร่กระจายของเซลล์มะเร็งที่มีต้นกำเนิดมาจากอวัยวะอื่น เช่น ตับอ่อน กระเพาะอาหาร ลำไส้ ปอด เต้านม ซึ่งจะถูกเรียกว่า มะเร็งตับแพร่กระจาย (Liver Metastases) มะเร็งตับถือเป็นโรคที่ร้ายแรง พบบ่อยในภูมิภาคเอเชีย และพบว่าคนไทยเสียชีวิตจากมะเร็งตับเป็นอันดับ 4 ของโลกเลยทีเดียว

มะเร็งตับมีกี่ชนิด

มะเร็งตับเป็นโรคร้ายที่แบ่งออกได้หลายชนิด โดยขึ้นอยู่กับแหล่งกำเนิดของเซลล์มะเร็ง มะเร็งตับแบ่งออกเป็น 2 ประเภทหลัก ได้แก่

มะเร็งตับชนิด Primary

มะเร็งตับชนิดปฐมภูมิ (Primary) เกิดขึ้นภายในตับ สามารถแบ่งเป็น 2 ชนิด ได้แก่ มะเร็งของเนื้อเยื่อตับ (Hepatocellular Carcinoma) เป็นโรคที่เกิดจากเซลล์ในตับมีการเปลี่ยนแปลงผิดปกติจนกลายเป็นเซลล์มะเร็ง สามารถแบ่งตัวเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วและแพร่กระจายไปยังอวัยวะอื่นได้ โรคนี้ถือเป็นสาเหตุการเสียชีวิตจากมะเร็งอันดับ 3 ของโลก และพบได้บ่อยในประเทศไทย โดยมีอัตราการเกิดในผู้ชายสูงกว่าผู้หญิงประมาณ 3 - 4 เท่า และมะเร็งท่อน้ำดีภายในตับ (Intrahepatic cholangiocarcinoma)

มะเร็งตับชนิด Secondary

มะเร็งตับชนิดทุติยภูมิ (Secondary) คือโรคมะเร็งตับที่เกิดจากการกระจายของมะเร็งที่มีจุดเริ่มต้นที่อวัยวะอื่นๆ และแพร่กระจายมายังบริเวณตับ เช่น มะเร็งลำไส้ มะเร็งรังไข่

5 ระยะโรคมะเร็งตับ

มะเร็งตับแบ่งออกเป็น 5 ระยะ (Stage 1-5) ตามขนาดของก้อนมะเร็ง การแพร่กระจาย และผลกระทบต่ออวัยวะข้างเคียง ดังนี้

• ระยะที่ 1ก้อนมะเร็งมีขนาดเล็กและอยู่เพียงก้อนเดียว โดยมีขนาดไม่เกิน 2 เซนติเมตร และยังไม่ลุกลามไปยังหลอดเลือดหรืออวัยวะอื่นๆ หากตรวจพบมะเร็งในระยะนี้ โอกาสในการรักษาหายขาดมีสูง
• ระยะที่ 2ก้อนมะเร็งมีไม่เกิน 3 ก้อน แต่ละก้อนมีขนาดเล็กกว่า 3 เซนติเมตร ระยะนี้ยังสามารถรักษาให้หายขาดได้หากได้รับการรักษาอย่างเหมาะสม
• ระยะที่ 3ก้อนเนื้อมะเร็งหลายก้อน ขนาดโตกว่ามะเร็งระยะที่ 2
• ระยะที่ 4มะเร็งตับมีการลุกลามอย่างกว้างขวาง โดยก้อนเนื้อมะเร็งมีขนาดใหญ่ขึ้น และสามารถลุกลามไปยังเนื้อเยื่อข้างเคียงของตับ แพร่กระจายตามกระแสโลหิต ต่อมน้ำเหลืองบริเวณใกล้ตับ และอวัยวะอื่นๆ เช่น ปอด กระดูก หรือสมอง
• ระยะที่ 5 ตับจะทำงานแย่ลงมาก ผู้ป่วยมีสุขภาพทรุดโทรม และนอนติดเตียงเป็นส่วนใหญ่

อาการมะเร็งตับ

อาการมะเร็งตับในระยะแรกมักไม่แสดงอาการชัดเจน ทำให้ผู้ป่วยส่วนใหญ่มักตรวจพบโรคในระยะที่ลุกลามแล้ว อย่างไรก็ตาม อาการที่อาจบ่งบอกถึงมะเร็งตับ ได้แก่

• เบื่ออาหาร
• น้ำหนักลดโดยไม่ทราบสาเหตุ
• ปวดท้องบริเวณชายโครงด้านขวาบน
• ปัสสาวะสีเข้ม
• ท้องมาน ท้องบวมน้ำ
• ตาเหลือง ตัวเหลือง
• หายใจหอบเหนื่อย
• สังเกตเห็นก้อนเนื้อใต้โครงกระดูกซี่โครง

สาเหตุมะเร็งตับ เกิดจากอะไร

สาเหตุมะเร็งตับสามารถเกิดขึ้นได้จากหลายปัจจัย ไม่ว่าจะเกิดจากการกลายพันธุ์และเจริญเติบโตที่ผิดปกติของเซลล์ตับ และมักมีความเกี่ยวข้องกับโรคตับเรื้อรัง เช่น การป่วยเป็นโรคตับแข็ง ไขมันพอกตับ หรือการติดเชื้อไวรัสบางชนิด อย่างไวรัสตับอักเสบบีหรือซี หรือภาวะภูมิต้านตับ (Autoimmune Hepatitis) นอกจากนี้ มะเร็งตับยังมีสาเหตุมาจากการดื่มสุราเป็นเวลานานได้เช่นกัน

ปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดโรคมะเร็งตับ

มะเร็งตับมักมีสาเหตุเกี่ยวข้องกับโรคตับเรื้อรัง เช่น ตับแข็งและการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบีและซี นอกจากนี้ยังมีปัจจัยเสริมที่เพิ่มความเสี่ยงในการเกิดโรค ได้แก่ ปัจจัยทางพันธุกรรม หากมีคนในครอบครัวเคยป่วยด้วยโรคนี้มาก่อนก็มีโอกาสสูงที่จะเป็นมะเร็งตับ

หรือจะปัจจัยทางเพศ ที่พบว่ามะเร็งตับพบในเพศชายได้มากกว่า เนื่องจากพฤติกรรมการดื่มที่มีแนวโน้มมากกว่าผู้หญิง ผู้ที่มีภาวะน้ำหนักเกิน มักมีภาวะน้ำตาลในเลือดสูง ซึ่งอาจทำให้เกิดไขมันพอกตับที่นำไปสู่โรคมะเร็งได้นั่นเอง

การวินิจฉัยโรคมะเร็งตับโดยแพทย์

แพทย์จะใช้วิธีการตรวจวินิจฉัยหลายรูปแบบเพื่อตรวจหาโรคมะเร็งตับ ดังนี้

• ตรวจคัดกรองกลุ่มเสี่ยงผู้ป่วยที่มีภาวะตับแข็งจากสาเหตุต่างๆ ผู้ป่วยไวรัสตับอักเสบบีเรื้อรัง (รวมถึงผู้ที่เป็นพาหะของไวรัสตับอักเสบบี)
• การตรวจคัดกรองโดยอัลตราซาวนด์ช่องท้องส่วนบนผู้ป่วยที่อยู่ในกลุ่มเสี่ยงจะต้องได้รับการตรวจมะเร็งตับเพื่อคัดกรองและตรวจหาความผิดปกติของตับ ร่วมกับตรวจหาสารบ่งชี้มะเร็งตับ (AFP) ในเลือด ทุกๆ 6 เดือนเพื่อฝ้าระวัง
• การตรวจเพิ่มเติมเมื่อพบความผิดปกติ แพทย์จะส่งตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ (CT Scan) หรือตรวจด้วยสนามแม่เหล็กไฟฟ้า (MRI) เพื่อยืนยันผลการวินิจฉัย โดยไม่จำเป็นต้องตรวจชิ้นเนื้อ (Liver Biopsy)
• การตรวจชิ้นเนื้อ (Liver Biopsy) หากภาพทางรังสีแสดงให้เห็นไม่แน่ชัดว่าเป็นมะเร็งตับ หรือผู้ป่วยไม่มีปัจจัยเสี่ยงของการเป็นโรคตับเรื้อรัง จำเป็นจะต้องตรวจชิ้นเนื้อเพื่อยืนยันอีกที

แนวทางการรักษามะเร็งตับ

การรักษามะเร็งตับขึ้นอยู่กับระยะของโรค การแพร่กระจาย สมรรถภาพการทำงานของตับ และสภาพร่างกายของผู้ป่วย โดยแนวทางการรักษาหลัก ได้แก่

• การผ่าตัด (Liver Resection or Hepatectomy)ทำได้หลายแบบ เช่น การผ่าตัดตัดออกบางส่วน การผ่าตัดส่องกล้อง (Laparoscopic Surgery) และการปลูกถ่ายเปลี่ยนตับ ที่จะทำได้ในกรณีที่มะเร็งอยู่เฉพาะที่ ก้อนในตับมีขนาดไม่ใหญ่มาก น้อยกว่า 5 เซนติเมตร และผู้ป่วยอายุน้อยกว่า 70 ปี
• การจี้ด้วยความร้อนหรือการรักษามะเร็งตับด้วยคลื่นความถี่สูง (Radiofrequency Ablation: RFA)หรือ Microwave Ablation เป็นการรักษาด้วยวิธีทำลายเนื้อเยื่อมะเร็งตับ สามารถรักษาได้ด้วยการใช้ความเย็น และรักษาด้วยการใช้แอลกอฮอล์ได้เช่นกัน
• การฉายรังสี (Radiotherapy) ไม่ค่อยได้ผล เนื่องจากตับที่ดีมีผลเสียจากรังสี
• เคมีบำบัด (Chemotherapy)การใช้ยาเพื่อทำลายเซลล์มะเร็งหรือชะลอการเติบโตของมะเร็งตับ โดยอาจใช้เป็นการรักษาหลักในกรณีที่มะเร็งอยู่ในระยะลุกลาม หรือใช้ร่วมกับวิธีการรักษาอื่นๆ แต่โรคมะเร็งตับมักจะดื้อต่อยา เคมีบำบัดจึงไม่ค่อยได้ผล
• การรักษาด้วยยามุ่งเป้า (Targeted Therapy)แบ่งเป็น 2 กลุ่มใหญ่ๆ ได้แก่ Kinase Inhibitor และ Monoclonal Antibodies

ดูแลตัวเองอย่างไรเพื่อป้องกันมะเร็งตับ

การป้องกันมะเร็งตับสามารถทำได้โดยการลดปัจจัยเสี่ยงและดูแลสุขภาพตับให้แข็งแรง ซึ่งสามารถดูแลตัวเองได้ ดังนี้

• ตรวจเช็กสุขภาพประจำปี
• ฉีดวัคซีนป้องกันไวรัสตับอักเสบบี (HBV Vaccine)
• ผู้ที่มีภาวะตับแข็งหรือมีความเสี่ยงสูง ควรตรวจอัลตราซาวนด์ตับและตรวจค่ามะเร็งตับ (AFP) ทุก 6 เดือน
• หลีกเลี่ยงรับประทานอาหารที่ปนเปื้อนสารอะฟลาทอกซิน (Aflatoxin) เช่น ถั่วลิสง หัวหอม พริกแห้ง และกระเทียมที่มีราขึ้น
• ไม่รับประทานอาหารสุกๆ ดิบๆ เช่น ปลาดิบ กุ้งดิบ ก้อยปลา
• ทานอาหารที่สะอาด และปรุงสดใหม่
• งดหรือลดการดื่มแอลกอฮอล์
• ควบคุมน้ำหนัก ออกกำลังกายสม่ำเสมอ

การรักษาโรคมะเร็งตับที่โรงพยาบาลวิภาวดี

โรงพยาบาลวิภาวดีให้ความสำคัญกับสุขภาพคนไทย ดูแลรักษาและตรวจคัดกรองโรคมะเร็งตับ มีบริการตรวจวินิจฉัย ให้คำปรึกษา และรักษาโรคด้วยทีมแพทย์เฉพาะทางมืออาชีพ มีแพคเกจตรวจสุขภาพตับให้เลือกถึง 4 แบบ ดังนี้

1. โปรแกรมรักษ์ตับ 1 กลุ่ม A สำหรับผู้ตรวจพบค่า SGOT, SGPT ผิดปกติ (ชาย)

2. โปรแกรมรักษ์ตับ กลุ่ม A สำหรับผู้ตรวจพบ SGOT, SGPT ผิดปกติ (หญิง)

3. โปรแกรมรักษ์ตับ กลุ่ม B สำหรับผู้ที่พบว่าเป็น Hepatitis B, C ไม่ได้รับการรักษา และดูว่าเป็นตับแข็งหรือมะเร็งตับ

4. โปรแกรมรักษ์ตับ กลุ่ม C สำหรับผู้ที่เป็นตับแข็งอยู่แล้วต้องการคัดกรองการเป็นมะเร็งตับ

อีกทั้งยังมีโปรโมชันเพื่อแบ่งเบาภาระค่าใช้จ่าย มารักษาที่นี่มีประสิทธิภาพอย่างไร?

• โรงพยาบาลได้มาตรฐานระดับสากล ISO 9001 : 2008 และ Hospital Accreditation (HA)
• มีศูนย์การรักษาโรคเฉพาะทางที่หลากหลาย ตอบโจทย์โรคและความต้องการด้านการรักษา
• ตรวจรักษาด้วยแพทย์เฉพาะทางมากประสบการณ์
• เทคโนโลยีการรักษาที่ทันสมัยและได้มาตรฐาน
• มีบริการฉุกเฉินสำหรับผู้ป่วยที่ไม่ได้วางแผนมาก่อน ด้วยสิทธิประโยชน์ประกันที่หลากหลาย
• ห้องพักผู้ป่วยสะอาด เงียบสงบเหมาะแก่การพักผ่อน

เข้ามาติดต่อรักษาโรคได้ที่โรงพยาบาลวิภาวดี ที่อยู่ 51/3 ถ.งามวงศ์วาน จตุจักร กรุงเทพฯ หรือโทรศูนย์โรคระบบทางเดินอาหาร รพ.วิภาวดี 02-561-1111 กด 4525 หรือโทรเพื่อนัดหมายก่อนเข้ารับการรักษาได้ที่เบอร์ 02-561-1111 หรือ 02-058-1111 และสำหรับตัวแทนประกันชีวิต สามารถติดต่อผ่าน LINE: @vibhainsurance